Sanctiewetgeving: volledige naleving met de sanctiecheck

Sanctiewetgeving is in het leven geroepen om witwassen en terrorisme te bestrijden. De sanctiemaatregelen worden ingezet als reactie op schendingen van onder meer het internationaal recht of mensenrechten.

Sanctiewetgeving moet door banken en financiële ondernemingen worden nageleefd. Ook natuurlijke personen, rechtspersonen of vennootschappen handelend in het kader van hun beroepsactiviteiten kunnen in aanraking komen met sanctiewetgeving, waaronder veel advocatenkantoren en belastingadviseurs. De sanctiewetgeving beperkt zich dus niet alleen tot onder toezicht staande (financiële) instellingen. 

Valt u als kantoor onder deze wetgeving, dan moet u maatregelen nemen om te voorkomen dat u in strijd handelt met de sanctiemaatregelen. Handelen in strijd met de sanctieregelingen is strafbaar. Daarom is het belangrijk dat nieuwe en bestaande cliënten worden geïdentificeerd en geverifieerd. Ook dient u na te gaan of er sancties tegen hen lopen en moet u actie ondernemen als deze relaties op een sanctielijst voorkomen. Niet alleen tijdens het onboardingproces, maar gedurende de hele looptijd van de cliëntrelatie.

Sanctiemaatregelen zijn niet alleen van toepassingen op personen, maar ook op landen en organisaties. Alle sanctieregelingen staan op de websites van de Europese Unie, Verenigde Naties en de Vlaamse overheid. Bij sanctiemaatregelen moet u denken aan:

• het bevriezen van tegoeden;
• een verbod op het ter beschikking stellen van financiële middelen;
• een verbod of beperking op het verlenen van financiële diensten

Om erachter te komen of degene met wie u zakendoet op een lijst voorkomt, maakt u gebruik van sanctielijsten, waaronder die van de US, VN, NL en de EU-sanctielijst. Deze sanctielijsten, waarop u zich kunt abonneren, worden regelmatig geactualiseerd. Het is cruciaal om actuele sanctielijsten te raadplegen en continu het huidige cliëntbestand te monitoren. De Nederlandse sanctielijst is nog redelijk behapbaar, maar de EU-sanctielijst wordt regelmatig geüpdatet. Europa is hierin erg actief waardoor op individuele organisaties en personen regelmatig mutaties plaatsvinden. Hier is waar het in de praktijk moeilijk wordt.

Hoog risico landen lijsten
Ook zijn er hoog risico landen lijsten beschikbaar, met daarop de landen die hun AML-processen niet goed op orde hebben, zoals bijvoorbeeld Noord-Korea en Iran.

Op het moment dat een cliënt, of een betrokkene, op een sanctielijst voorkomt, dan dient u direct actie te ondernemen. Welke actie dat precies is, is afhankelijk van de bepalingen in de sanctieregeling. Ook de aard van de dienstverlening speelt hierbij een rol. U moet in ieder geval de dienstverlening voor cliënt per direct stopzetten en cliënt hiervan op de hoogte stellen. De dienstverlening is zonder voorafgaande ontheffing namelijk verboden. 

Stel, u voldoet als kantoor niet aan de richtlijnen van de AML en sanctiewetging. Wat zijn de consequenties?

• Toezichthouders hebben de bevoegdheid om een kantoor een boete, sanctie of dwangsom op te leggen als een kantoor de AML en sanctiewetgeving niet naleeft. Ook kan het overgaan tot vervolging van het niet melden. Daarbij kan ook de strafrechtelijke route, over het faciliteren van witwassen, gekozen worden.
• Het niet melden van een ongebruikelijke transactie, terwijl u bekend bent met het ongebruikelijke karakter van de transactie, kan leiden tot boetes. 

De AML en de sanctiewetgeving voelen voor veel kantoren nog als ontzettend ver van het bed. Toch zien wij het aantal controles en boetes toenemen bij het niet naleven van de richtlijnen.